عنوان کارگاه: زنجیره تامین گردشگری پایدار
Sustainable tourism supply chain
دکتر محمدمهدی پایدار
دانشیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
چکیده: صنعت گردشگری در دهههای اخیر بهعنوان مهمترین صنعت موردتوجه قرارگرفته و از رشد چشمگیری برخوردار بوده است بهطوریکه سهم گردشگری بینالمللی در فعالیتهای اقتصادی جهان بهطور مداوم روبه افزایش است. امروزه صنعت گردشگری بهقدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را «صادرات نامرئی» نام نهادند.
با گستردهتر شدن صنعت گردشگری در مناطق مختلف جهان، برخی از کشورهای پیشرو در این صنعت با مسائلی ناشی از آثار نامطلوب بر منابع طبیعی، محیطزیست، آلایندگیها، الگوی مصرف و نظامهای اجتماعی مواجه شدهاند. امروزه با افزایش شمار گردشگران در سطح جهان و باهدف حفظ، حراست و حمایت از محیطزیست، ساختارهای اجتماعی، فرهنگها و آدابورسوم، مفهوم تازه «گردشگری پایدار» موردتوجه عده زیادی قرارگرفته است. برای دستیابی به توسعه پایدار گردشگری به شاخصهایی اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و فرهنگی که این شاخصها در ارتباط با یکدیگر بوده و تأثیر متقابلی بر هم دارند، نیاز است. اهمیت موضوع گردشگری پایدار در سطح جهان بهاندازهای است که سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی سازمان جهانی جهانگردی بهعنوان سال جهانی «گردشگری پایدار: ابزاری برای توسعه» برگزیده شد.
بخش اعظم ادبيات مرتبط با مديريت زنجيره تأمين بر صنايع توليدي متمركز بوده و توجه کمتری به بخش خدمات معطوف داشته است. بهطورکلی زنجيره تأمين گردشگری پایدار بهصورت شبکهای از سازمانهای فعال در زمينه گردشگري تعريف میشود كه دامنهای از فعالیتهای مختلف، از پشتيباني کالاها و خدمات مختلف گردشگري گرفته تا توزيع و بازاريابي محصول نهايي مربوط به گردشگري با رعایت جنبههای اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی را انجام میدهند و شامل دامنهای گسترده از مشارکتکنندگان در هر دو بخش خصوصي و دولتي است.